تعارض در رویکردهای استراتژیک قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای به مسائل امنیّتی قفقاز جنوبی

تدبیر سیاسی در عرصه‎ی سیاست خارجی، چونان بازی شطرنجی می‎ماند که در آن فرآیند شناخت، تجزیه و تحلیل و گمانه‎زنی اقدام بازیگران، از اهمّیّت به‎سزایی برخوردار است. بر این اساس استراتژی به‎مثابه طرحی کلان برای ارتقای جایگاه بازیگر در معادلات استراتژیک با استفاده از مجموع توان ملّی، موضوعیّت می‎یابد. از این دیدگاه، جهان سیاست عرصه‎ی ظهور و برخورد استراتژی‎ها در ابعاد مختلف امنیّتی، سیاسی، اقتصادی و نظامی ارزیابی می‎شود. به‎طور مسلّم پس از فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی و شکل‎گیری واحدهای سیاسی مستقل در حوزه‎ی قفقاز جنوبی، هر یک از قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای برای دستیابی به منافع استراتژیک و گسترش حوزه‎ی نفوذ خود به این منطقه رویکردهای استراتژیکی متنوّع و گاه متضادی را در پیش گرفتند که این رویکردها مسائل امنیّتی قفقاز جنوبی را به‎شدّت تحت تأثیر قرار دادند. نگارندگان مقاله‎ی پیش‎رو، ضمن تشریح رویکرد استراتژیک قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای به مسائل امنیّتی قفقاز جنوبی، این پرسش را مطرح کرده‎اند که رویکرد استراتژیک قدرت‎های منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای چه تأثیری بر مسائل امنیّتی حوزه‎ی قفقاز جنوبی برجای گذاشته است؟ گمان می‎رود رویکرد قدرت‎ها بر تشدید تهدیدهای امنیّتی در منطقه نقش اساسی داشته است. این پژوهش می‎کوشد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‎ای و بررسی اسناد و مدارک به پرسش فوق پاسخ دهد. در پایان با توجّه به ماهیت متفاوت و متعارض رویکردهای استراتژیک قدرت‎ها، ما به جای این که شاهد منطقه‎ای باثبات و امنیّت بالا باشیم که در آن یک الگوی واحد امنیّتی وجود دارد، شاهد تشدید تهدیدهای امنیّتی در موضوعات استراتژیک این منطقه هستیم.